Układ odpornościowy – budowa, funkcje

Układ odpornościowy – budowa

Układ odpornościowy to system sygnałów i połączeń pomiędzy wyspecjalizowanymi komórkami, które są rozmieszczone w różnych miejscach organizmu. Aktywacja poszczególnych elementów układu immunologicznego zależy od czynnika powodującego zagrożenie.

Układ odpornościowy składa się z:

• węzłów chłonnych;
• narządów limfatycznych;
• białych krwinek – leukocytów (agranulocyty: limfocyty, monocyty), granulocytów (bazofile, neutrofile, eozynofile);
• cytokin, przeciwciał, interleukin.

Układ limfatyczny (chłonny) we współpracy z układem krwionośnym bierze udział w oczyszczaniu organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii. Naczynia limfatyczne odprowadzają limfę do żył. W węzłach chłonnych dochodzi do oczyszczania chłonki (limfy) z ciał obcych i rozpoznanych przez ustrój jako zbędne. Odbywa się to poprzez fagocytozę, podczas której drobnoustroje zostają pochłonięte przez komórki układu odpornościowego. W przypadku pojawienia się większej liczby patogenów węzły chłonne ulegają powiększeniu. Przepływ limfy jest możliwy dzięki spięciu mięśni ścian naczyń limfatycznych.

Komórki układu odpornościowego zlokalizowane są w:

•     węzłach chłonnych;
•     grasicy;
•     śledzionie;
•     migdałkach;
•     szpiku kostnym;
•     jelitach.

W tych narządach następuje rozpoznanie i eliminacja chorobotwórczych drobnoustrojów dzięki wyspecjalizowanym komórkom należącym do leukocytów, czyli białych krwinek.

Najważniejszą rolę dla sprawnie działającego układu odpornościowego odgrywa śledziona. W tym organie dochodzi do namnażania białych krwinek, a utylizowane są erytrocyty i trombocyty, które uległy zużyciu. Z kolei w grasicy dojrzewają leukocyty. Szczególnymi komórkami układu odpornościowego są limfocyty T, które mają zdolność rozpoznawania chorobotwórczych drobnoustrojów, bakterii, wirusów.

Komórki układu odpornościowego

Za odporność organizmu odpowiadają białokrwinkowe elementy morfotyczne krwi – leukocyty. Powstają one w szpiku kostnym i narządach układu limfatycznego. Podstawową rolę w układzie odpornościowym pełnią wyspecjalizowane komórki, których działanie jest ukierunkowanie na identyfikowanie i unieszkodliwianie antygenów. Krążą one we krwi i limfie, będąc w stałej gotowości do obrony organizmu przed potencjalnym zagrożeniem. Limfocyty T odpowiadają za rozpoznawanie patogenu i przekazują informację o pojawieniu się zagrożenia do innych komórek układu odpornościowego. Limfocyty B wytwarzają przeciwciała różnych klas, które łączą się z drobnoustrojami, doprowadzając do ich unieszkodliwienia. Makrofagi powstają z monocytów i są to największe komórki spośród wszystkich leukocytów. Są to komórki żerne, które mają zdolność fagocytozy, inaczej pochłaniania chorobotwórczych drobnoustrojów. Pełzakowatym ruchem przemieszczają się do miejsc zakażenia, gdzie dochodzi do eliminacji zagrożenia. Dodatkowo makrofagi produkują substancje, które będą hamowały namnażanie i rozprzestrzenianie się wirusów, bakterii i komórek nowotworowych.

Jak wzmacniać układ odpornościowy?

Układ odpornościowy to szereg mechanizmów, które są ukierunkowane na zwalczanie zagrożenia wywołanego pojawieniem się czynnika chorobotwórczego.

Do czynników identyfikowanych przez układ odpornościowy można zaliczyć:

• bakterie,
• wirusy,
• grzyby,
• pasożyty,
• obce białka,
• toksyny produkowane przez inne organizmy,
• skażenia chemiczne.

Układ odpornościowy podlega czynnikom modulującym i wpływającym na jego prawidłowe funkcjonowanie.

Na funkcjonowanie układu odpornościowego ma wpływ:

• Pełnowartościowa dieta bogata w białko, zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone. W menu powinny znaleźć się także warzywa i owoce będące źródłem witamin i minerałów.
• Sen i regeneracja z zachowaniem rytmu dobowego.
• Unikanie czynników szkodliwych jak np. używki – alkohol, papierosy i substancje psychoaktywne.
• Umiarkowana aktywność fizyczna, która poprawia ukrwienie i usprawnia przepływ limfy.

Więcej ciekawych informacji na stronie: Pelafenlek.pl