Kolędowanie czas zacząć. Zwyczaj starszy niż chrześcijaństwo

Zwyczaj kolędowania jest starszy niż chrześcijaństwo i swoje korzenie ma w kulturze Słowian. Ściśle związany jest ze Szczodrymi Godami – słowiańskim świętem obchodzonym pod koniec grudnia, podczas którego nasi przodkowie celebrowali zwycięstwo światła nad ciemnością. Ten szczególny czas trwał przez 12 dni – do 6 stycznia. Nie wolno było wtedy pracować fizycznie a jedyną dozwoloną pracą było dokarmianie i opieka nad zwierzętami.

Według tradycji chrześcijańskiej autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu. Była ona śpiewana w zorganizowanej przez niego szopce.

W polskim dorobku kulturalnym zachowało się ponad 500 kolęd i pastorałek.

Polski poeta, dramatopisarz epoki oświecenia Franciszek Karpiński skomponował bardzo popularną kolędę „Bóg się rodzi”.

Początkowo były to kolędy wyłącznie łacińskie.  Ich twórcy czerpali z Ewangelii św. Mateusza i Ewangelii św. Łukasza, gdzie pojawia się pośrednio informacja o śpiewaniu w dniu narodzin Jezusa.

Termin kolęda wywodzi się prawdopodobnie od łacińskiego słowa calendae i oznacza „pierwszy dzień miesiąca”. W starożytnym Rzymie wiązało się to z obchodami styczniowych Kalendae (mensis Januarius) i był to dzień szczególny, gdyż 1 stycznia, począwszy od 153 roku przed narodzeniem Chrystusa, konsulowie rzymscy obejmowali swój urząd. W 46 r.p.n.e. Juliusz Cezar wydał dekret, w którym ustanawiał datę 1 stycznia oficjalnym początkiem roku administracyjnego. Z tej okazji Rzymianie odwiedzali się, składali sobie życzenia, dawali prezenty, śpiewali pieśni.

Jedną z najbardziej znanych kolęd na świecie jest „Cicha noc”.  Jest to kolęda austriacka, która po raz pierwszy została wykonana podczas pasterki w 1818 roku w austriackim Oberndorfie bei Salzburg. Autorem tekstu „Stille Nacht” był austriacki ksiądz Joseph Mohr, a melodię skomponował Franz Xaver Gruber – austriacki nauczyciel w szkole podstawowej i organista w kościele w Amsdorfie. „Cichą noc” przetłumaczono na ponad 300 języków i dialektów. Oryginalna wersja, według autografu Josepha Mohra (napisana w 1816 roku), liczy sześć zwrotek. Obecnie śpiewa się najczęściej wersję skróconą: zwrotkę 1, 2 i 6.

Najbardziej znane polskie kolędy to: „Bóg się rodzi, moc truchleje”, „Bracia patrzcie jeno”, „Do szopy, hej pasterze”, „Gdy się Chrystus rodzi”, „Dzisiaj w Betlejem”, „Jezus malusieńki”, „Lulajże Jezuniu”, „Mizerna cicha”, „Pójdźmy wszyscy do stajenki”, „Przybieżeli do Betlejem”, „W żłobie leży”, „Wśród nocnej ciszy”

Kolędy można śpiewać do Święta Chrztu Pańskiego, czyli do pierwszej niedzieli po 6 stycznia.

info: ciekawostki.online