Znacie dawne królewskie miasto na Ziemi Biłgorajskiej?

Miasto posiadało trzy przedmieścia: Na Błoniu, Bukowińskie i Płuskie. Stanisław Tarnowski, który był starostą krzeszowskim, zostawił Marcinowi Ossolińskiemu, który nim zarządzał do 1580 roku. Wtedy Jan Zamoyski objął starostwo w dzierżawę, a 1588 roku, za zasługi dla kraju, otrzymał od sejmu w dziedziczenie dwa starostwa – krzeszowskie właśnie i zamechskie. W końcu te jednostki administracyjne zostały włączone do Ordynacji Zamojskiej w 1589 roku. Miasto stało się wówczas siedzibą klucza tarnogrodzkiego. Dochody z czynszów, obok dochodów ze żniw, miały wpływ na rozwój miasta w XVII wieku.

Władze w Tarnogrodzie pełnili wójt  (pierwszym, dożywotnim wójtem miasta był Florian Słąka, od którego nazwana jest jedna z obecnych ulic na Błoniu), burmistrz, radni, ławnicy i dziesiętnicy. Funkcje te nie były płatne, aczkolwiek uprzywilejowane (ulgi w podatkach). Z ksiąg kościelnych z 1669 roku pochodzi pierwsza znana pieczęć Tarnogrodu, używana przez urząd wójtowski. W tym okresie w Tarnogrodzie przybywało wiele nowych drewnianych domów i innych budowli użytku publicznego, głównie szereg świątyń: wotywny kościół pw. św. Rocha z 1600-1624 (jako reakcja mieszczan wobec częstych zaraz), pierwsza cerkiew prawosławna  oraz  synagoga. W latach 1632-1634 odbudowano spalony w 1629 roku łaciński kościół parafialny (zastąpiony w 1777 roku murowanym kościołem pw. Przemienienia Pańskiego).

Mieszkańców Tarnogrodu XVII i XVIII wieku dziesiątkowały liczne epidemie (1600, 1625, 1703 i 1722 – na skutek tej ostatniej cholera zabrała około 200 tarnogrodzian). Drugim czynnikiem wyniszczającym ludność w tym okresie były częste wrogie szarże, m.in. Tatarów, Kozaków oraz Węgrów pod dowództwem Rakoczego. Do obrony, miasto posiadało zaledwie jedną  armatę (do 1674 roku). Trzymano również straż przy bramach miejskich; funkcję tę pełnili żołnierze. Żołnierzy utrzymywano z kasy miejskiej, a ich dodatkowym obowiązkiem było  ściąganie podatków, wyznaczanie fur  i eskortowanie przestępców do zamojskiego trybunału. 26 listopada 1715 w Tarnogrodzie zawiązano konfederację tarnogrodzką (z marszałkiem Stanisławem Ledóchowskim na czele) – antysaski ruch szlachty, będący ważnym zdarzeniem w ewolucji związków szlacheckich, typowych w dziejach Polski XVII – XVIII wieku. Szlachta protestowała przeciwko brutalnemu stacjonowaniu wojsk saskich w Polsce i tym samym przeciwko królowi Polski Augustowi II Mocnemu. Po nierozstrzygniętej wojnie domowej i nieudanych rokowaniach w Rawie, na wniosek szlachty o mediację poproszony został car moskiewski Piotr I, którego wojska także stacjonowały w Rzeczypospolitej. Spór zakończony został traktatem warszawskim  w 1716 roku, który przyjęto na sejmie niemym w 1717 roku, po którym nastąpiło 15 lat pokoju. W związku z I rozbiorem Polski, miasto przypadło Austrii. W 1772 roku okupacyjne wojsko austriackie zajęło Tarnogród, integrując w społeczność nową grupę etniczną – Niemców. Byli nimi urzędnicy państwowi oraz żołnierze z podmiejskiego garnizonu, którzy szybko się zżyli z miejscową mieszanką Polaków, Rusinów i Żydów. Nastąpił okres germanizacji – sprowadzono do Tarnogrodu niemieckich kolonistów, obsadzając nimi miejskie urzędy i stanowiska.