Znacie historię biłgorajskich strażaków? Ponad 120 lat w służbie Bogu i ludziom (foto)

Opis męczeństwa św. Floriana pochodzi dopiero z VIII w. i trudno ręczyć za szczegóły. Nie jest to jednak czysta legenda, odzwierciedla bowiem silne tradycje lokalne, których część spisano w martyrologium z V w. Podanie to przedstawia szczegóły jego śmierci w sposób następujący: gdy edykty cesarza Dioklecjana o prześladowaniu chrześcijan dotarły do Noricum, prefekt Akwilin zaczął je dokładnie realizować. Do zagrożonych w Lorch wyznawców Chrystusa przybył niekryjący się ze swą wiarą Florian, aby ich pokrzepić. Niebawem został więc aresztowany przez żołnierzy prefekta. Zatrzymany oświadczył, że jest chrześcijaninem i mimo nakłaniania przez Akwilina, nie zgodził się złożyć ofiary bogom Rzymu. Nie pomogło bicie kijami ani inne tortury. Zmaltretowanego wyznawcę strącono z mostu do rzeki Anizy (dzisiaj Enns). Ciało zostało pochowane w pobliżu miejsca śmierci przez wdowę Walerię.

Nie ma także dokładnych wiadomości, co działo się z relikwiami świętego Męczennika. Tradycja głosi, że ciało zostało złożone do grobu w miejscu, gdzie dziś wznosi się kościół, klasztor i miasteczko Sankt Florian wywodzące swą nazwę od jego imienia. Następnym miejscem spoczynku świętych relikwii było miasto Rzym, gdzie znalazły się one wśród sławnych męczenników: św. Szczepana i św. Wawrzyńca.

Jan Długosz o relikwiach świętego Floriana 

Historię sprowadzenia relikwii św. Floriana do Polski opisuje w swojej kronice, pod rokiem 1184, Jan Długosz: "Papież Lucjusz III, chcąc się przychylić do ciągłych próśb monarchy polskiego Kazimierza, postanawia dać rzeczonemu księciu i katedrze krakowskiej ciało niezwykłego męczennika św. Floriana. Szczególną czcią otoczyli świętego Męczennika ludzie trudnych i niebezpiecznych zawodów, a więc strażacy, kominiarze i hutnicy. Wzywają jego przemożnego wstawiennictwa ludzie zagrożeni wojną, pożarem, powodzią, a dziś także ludzie zagrożeni skażeniem środowiska naturalnego".

Św. Florian zmarł prawdopodobnie 4 maja 304 roku. Podczas prześladowań Dioklecjana przyznał się do bycia chrześcijaninem i został okrutnie umęczony. Relikwie sprowadzono z Włoch do Polski, gdzie był czczony od XII w. Patron strażaków, kupców bławatnych, piwowarów, kominiarzy, chroni od klęsk: ognia, wojny, powodzi, nieurodzaju i burzy.

Pierwsze straże ogniowe w Królestwie Polskim 

 W Królestwie Polskim pierwsza Ochotnicza Straż Ogniowa została założona w 1864 roku w Kaliszu, natomiast w Galicji jej odpowiednik powstał rok później, w 1865 roku w Krakowie. Z kolei w Poznaniu, w 1845 roku, utworzono pierwszą Ochotniczą Straż Pożarną.

Historyczna data w Biłgoraju 

 W Biłgoraju pod koniec XIX wieku aż 93 proc. stanowiło budynki drewniane. Ten bardzo wysoki odsetek drewnianych domów niestety powodował, że ryzyko pożaru było bardzo wysokie. Tragiczną datą była 28 maja 1872 roku, kiedy to w wyniku pożaru miasta zginęło 7 osób, a spłonięciu uległo 156 domów.  W 1875 roku wybuchł kolejny pożar. W 1888 roku powstał nowy plan regulacji miasta, który przyczynił się do zakazu powstawania nowych, drewnianych budynków. Za historyczną datę powstania pierwszych struktur pożarniczych w Biłgoraju tj. Ochotniczej Straży Ogniowej uważa się, jak podaje kronika OSP,  rok 1902. 

Z kalendarium biłgorajskiej straży ogniowej 

Udokumentowaną datę utworzenia Towarzystwa Ochotniczej Straży Ogniowej w Biłgoraju wskazuje pismo Gubernatora Lubelskiego z 1903 r. zatwierdzające jego statut. Pierwszym naczelnikiem był Jan Głogowski, natomiast na zapleczu budynku magistralnego mieściła się szopa OSP.  W 1904 roku założono orkiestrę strażacką (z przerwą od 1939 do 1945 roku). W 1905 roku wybudowano wspinalnię. W 1924 roku OSP w Biłgoraju otrzymała pierwszy sztandar. W 1931 roku wykupiono motopompę spalinową. 4 lata później wybudowano pierwszą remizę strażacką na rynku. Rok później OSP nabyła samochód strażacki "Praga" za kwotę 7,2 tys. zł. Około 1933 roku powstał Powiatowy Instruktor Straży. Nazewnictwo pochodziło z uchwały Głównego Związku Straży Pożarnych RP (powołanego w 1921 r. jako pierwsza ogólnopolska organizacja zrzeszająca straże pożarne ochotnicze, prywatne, przymusowe i zawodowe) z 1926 r. która w celu zapewnienia fachowego korpusu inspekcyjno – instruktażowego zawodowych pożarników wprowadziła dla nich stopnie służbowe, w tym m.in. instruktora straży.

W owym czasie istniała już instytucja powiatowa o podobnym zakresie działalności tj. Okręgowy Związek Straży Pożarnych – skupiający OSP z terenu powiatu (np. w 1927 r. – 22 OSP) – należący do Głównego Związku Straży Pożarnych RP i podporządkowany Wojewódzkiemu Związkowi Straży Pożarnej w Lublinie,  to jednak nowo utworzony organ miał za zadanie nadzorować i dbać o sprawy pożarowe z ramienia władzy państwowej.

Najstarsze jednostki OSP w powiecie biłgorajskim 

  OSP w powiecie biłgorajskim obchodzą 100-lecie istnienia. Jednostka OSP Goraj powstała w 1902 roku. Inicjatorem ochrony przeciwpożarowej w Goraju był Antoni Urbański. W Aleksandrowie II – z inicjatywy Józefa Rymarza i Piotra Ferenca. Najstarszą jednostką OSP w gminie Biłgoraj jest Sól (1924, z inicjatywy ks. Sebastiana Redasa, Józefa Kiełczewskiego, Czesława Morawskiego, Piotra Rajmana, Franciszka Brzucha, Juliana Skibińskiego). Jeszcze w tym samym roku powstała jednostka w Dylach (dzięki Wojciechowi Mazurkowi). W Biszczy OSP powstała w 1924 roku z inicjatywy Aleksandra Skrobca. We Frampolu – aż w 1905 roku. Założycielami byli: Jan Brandt, Jan Wroński, ks. Antoni Sadłowski, Piotr Podobiński, Paweł Dudek, Wacław Miazga, Adam Filipowicz, Jan Wąsek. W Księżpolu OSP powstała w 1924 r., dzięki Józefowi Szponarowi, Marcinowi Tomaszewskiemu, Andrzejowi Kozłowskiemu, Wawrzyńcowi Kutnowskiemu, Jerzemu Roratowi. Turobin – 1908 r., (dr Grabaczewski, ks. Torczyński, mgr Grodzki, mgr Jasiński, Cichecki, Mączka i Brankiewicz). Tereszpol-Zaorenda: 1927 r., (Antoni Wujec i Józef Wujec). Tarnogród – 1916 r. (Wincenty Dołomisiewicz). Potok Górny – 1925 r., J. Abramowicz. Gmina Obsza – OSP Dorbozy, 1927 r., Franciszek Pendera. Łukowa – 1935 r., Paweł Adamiec i Jan Czapka.