Stefan Knapp. Zanim świat poznał artystę

W 1940 roku Stefan Knapp został aresztowany przez sowieckie władze i deportowany do łagru, gdzie spędził kilkanaście miesięcy w nieludzkich warunkach. Głód, choroby i brutalne traktowanie były codziennością, a artysta dzielił te ciężkie doświadczenia z setkami innych Polaków zesłanych na Wschód. Wystawa w Muzeum Partyzantów Polskich prezentuje dokumenty, zdjęcia oraz pamiątki z tego okresu, w tym unikalne materiały pozyskane z Archiwum Państwowego we Lwowie, które po raz pierwszy zostały pokazane szerszej publiczności.

Szczególną uwagę zwraca zbiór obrazów z tzw. "Cyklu Syberyjskiego", które powstały tuż po wojnie, jako reakcja na psychiczne i fizyczne cierpienia, jakich doświadczył w łagrze. Te obrazy, które nie były dotąd prezentowane w Polsce, stanowią wyraz intensywnej ekspresji emocjonalnej artysty, który za pomocą koloru, linii i formy próbował przetworzyć traumatyczne wspomnienia w formę plastyczną. Obrazy te stanowią również początek artystycznej drogi Knappa, który zaczynał tworzyć swój unikalny język artystyczny.

Część ekspozycji poświęcona jest również wczesnym pracom artysty z kolekcji rodzinnej, które ukazują pierwsze próby malarskie Knappa po zakończeniu wojny. To wówczas zaczął kształtować się jego charakterystyczny sposób myślenia o sztuce jako narzędziu radzenia sobie z rzeczywistością i nieuchronnością cierpienia. Ekspresja, intensywność emocji oraz brutalna szczerość przekazu tych wczesnych dzieł były fundamentem jego późniejszej twórczości.

Wystawa "Stefan Knapp. Zanim artysta" opowiada o tym, jak dramatyczne wydarzenia z okresu II wojny światowej ukształtowały artystę, nadając kierunek całej jego późniejszej twórczości. Prace z "Cyklu Syberyjskiego", które zostały udostępnione dzięki pomocy Mid Wales Arts Centre oraz Muzeum Uniwersyteckiemu w Toruniu, pozwalają zwiedzającym zobaczyć artystę w momencie przełomowym – na granicy wojny i sztuki, przeszłości i przyszłości.

Ekspozycja będzie czynna do 14 listopada 2025 roku, a jej kuratorką jest Maja Wal, historyczka sztuki i kustoszka w Dziale Sztuki Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju. Wystawa stanowi unikalną okazję do odkrycia mało znanej, ale niezwykle ważnej części biografii Stefana Knappa, która miała kluczowy wpływ na jego późniejszą karierę artystyczną.