Witaj majowa jutrzenko!

3 maja obchodzona jest rocznica przyjęcia przez Sejm Czteroletni ustawy rządowej, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. W Biłgoraju 3-majowe świętowanie rozpoczęło się Mszą św. w intencji Ojczyzny w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Dalsze uroczystości odbyły się przy Pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego. Towarzyszyła im Biłgorajska Orkiestra Dęta im. Czesława Nizio. Kolejnym punktem programu było wciągnięcie biało-czerwonej flagi na maszt przy dźwiękach Mazurka Dąbrowskiego. Następnie głos zabrałdr Adam Balicki.Historyk przybliżył okoliczności i znaczenie uchwalenia ustawy zasadniczej.Przeszła ona do historii jako najważniejszy akt prawny, który powstał w Rzeczypospolitej. Miała ona ratować Polskę i przyjęta była przy ogólnym aplauzie. Były oczywiście głosy przeciwne. Sama konstytucja nie stanowiła rozległego aktu normatywnego. Składała się z wprowadzenia, preambuły i jedenastu artykułów. Pierwsze cztery dotyczyły ustroju społecznego. Nadal obowiązywała religia katolicka, jednak odwoływała się do tolerancji religijnej. Również szlachta zachowała swoje przywileje, a prawa otrzymali mieszczanie. Najgłębsze zmiany dotyczyły zmian ustrojowych i relacji między chłopem a panem. Pod opiekę prawną wzięto chłopów. Doktor Balicki mówił, że znosiła ona instytucję Rzeczpospolitej szlacheckiej – wolną elekcję i liberum veto. Wolną elekcję miała zastąpić monarchia dziedziczna. Wprowadzono władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ostatnie artykuły dotyczyły edukacji dzieci królewskich i zachowań w przypadku śmierci monarchów. W myśl ostatniego artykułu miała powstać silna armia.

Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie, ale nie pierwszą na świecie. Wynikała z wielu myśli politycznych oświecenia. Jej wielkość polega na tym, że w okresie kryzysu Rzeczpospolitej Polacy sami mogli wznieść się na wyżyny intelektualne i przyjąć akt prawny, który miał ratować Rzeczpospolitą. Konstytucja nie uratowała wolności. Wydarzenia w następnych latach doprowadziły do tego, że Polska na 123 lata zniknęła z mapy Europy. Pamięć o konstytucji była cały czas obecna. Kolejne rocznice uchwalenia konsytuacji dały okazję do przypominania, że istniało kiedyś państwo Polska, a Polacy stanowią naród. W 1918 roku, gdy odzyskaliśmy niepodległość, nie można było przywrócić konstytucji. Przyjęta w 1921 roku konstytucja nie odwoływała się wprost do Konstytucji 3 Maja, ale w wielu sytuacjach z niej czerpała. Konstytucja z 1931 roku była diametralnie inna, znosiła trójpodział władzy, oddając pełnię władzy w ręce prezydenta. Po zakończeniu II wojny światowej przyjęta została kolejna konstytucja. Nie nawiązywała ona do tradycji ustrojowych. Następnie w 1989 roku przystąpiono do prac nad kolejną ustawą zasadniczą. Jej efektem jest ustawa z 1997 roku.

Uroczystość zakończyła się złożeniem wieńców pod Pomnikiem Marszałka Piłsudskiego. Burmistrz Janusz Rosłan podziękował wszystkim za obecność.