Kim byli tenutariusze na Ziemi Biłgorajskiej ?

Tenutariuszem (dzierżawcą) był także starosta niegrodowy, nadawany przez króla lub księcia honorowy przywilej dzierżawy, użytkowania zamków i innych dóbr. Starosta niegrodowy nie posiadał uprawnień starosty grodowego w sprawach sądownictwa, policyjnych i egzekucyjnych. Od 1563 roku tenutariusze płacili czwartą część dochodu na utrzymanie wojska kwarcianego. Terenami położonymi na południe od Biłgoraja, tj. między Krzeszowem a Zamchem, obejmując Jasiennik, Lipiny, Potok Górny, Tarnogród nazywamy Zaborszczyzną, z racji tego, że te okolice znajdowały się za borami. Wówczas Puszcza Solska była bezkresną, niedostępną i bardzo trudną do życia krainą. Mimo to znajdowali się śmiałkowie, którzy podjęli niezwykle trudnej misji – karczunek lasu w celu uzyskania pól uprawnych. Zabroszczyzna kryje w sobie wiele skarbów, które czekają na odkrycia, ale i także wielkie tajemnice. Były to zachodnie krańce Grodów Czerwieńskich, a przyjmuje się, że Krzeszów był najdalej wysuniętym na zachód grodziskiem tej krainy historycznej. Mimo to Zaborszczyzna była okolicą bardzo słabo zaludnioną, wyjątkiem stanowią grodziska w Pawlichach koło Księżpola czy niemal mityczny Cierniogród w miejscu dzisiejszego Tarnogrodu. Nie należy zapomnieć o kurhanach w pewnych miejscach, które czekają na rozwiązanie zagadki historycznej. Mimo to należy przyjąć, że Krzeszów był jednym z głównych ośrodków, natomiast Pawlichy, które grodzisko istniało wprawdzie w IX-X wieku, należy podejść z niezwykłą ostrożnością do kwestii osadnictwa w południowej części Ziemi Biłgorajskiej. Tzw. Krzeszowszczyzna wraz ze wspomnianymi wyżej miejscowościami, po zawirowaniach historycznych, zostały przyłączone do Polski przez Kazimierza Wielkiego (1310-1373) i Ludwika Węgierskiego (1342-1382), które w latach 80. XIV w. zostały zarządzone przez Władysława Opolczyka (1332-1401), starostę tych ziem. Ten piastowski książę był zwierzchnikiem Iwana Kustry, który miał siedzibę w Pszy (dzisiejszej Obszy) siedzibę i właśnie był pierwszym tenutariuszem na tych ziemiach. Jak powszechnie wiadomo, Ludwik Węgierski nadał Goraj wraz z Ziemią Gorajską Dymitrowi, który był pochodzenia ruskiego i zapisał się w historii jako Dymitr z Goraja. Krzeszów natomiast był w tamtym okresie ośrodkiem administracyjnym tenuty, w którego w skład wchodziły ośrodki administracji królewskiej. Do zadań tenutariuszy należały głównie ekspansja ziemi i zakładanie nowych osad. Ziemia Krzeszowska i Zaborszczyzna były dobrami królewskimi. (...)

Więcej ciekawostek z historii powiatu biłgorajskiego, w najnowszym papierowym wydaniu Nowej Gazety Biłgorajskiej. Szukajcie w kioskach, sklepach i punktach kolportażu.