Urok starych fotografii

Myślę, że czytelnicy mają wiele fotograficznych pamiątek przedstawiających stary Biłgoraj i ludzi, z których wielu już nie ma wśród nas.

Te zdjęcia pochodzą od pani Bortkiewicz z domu Leśniak. Była księgową w Biłgorajskim Przedsiębiorstwie Budowlanym. Przypomniała mi inscenizację powstania warszawskiego. To wspaniałe widowisko odbyło się we wrześniu 1948 roku dzięki zaangażowaniu pedagogów: pani Stefanii Pękalskiej, późniejszej dyrektor Liceum Przemysłu Odzieżowego (od 1950 r.), oraz ówczesnego dyrektora Samorządowego Koedukacyjnego Gimnazjum Krawieckiego pana Antoniego Łagowskiego (1948 r.). To już zapomniana postać naszego miasta. Był radnym Rady Miasta Biłgoraj w latach 1933-1939. Przeżył gehennę obozów koncentracyjnych w Dachau i Oranienburgu, skazany za działalność polityczną jako działacz PPS (Polskiej Partii Socjalistycznej). To wspaniały pedagog i społecznik, zasłużony w biłgorajskiej oświacie i wychowaniu.

W widowisku tym brała udział młodzież ww. szkół, uczniowie z terenu Biłgoraja i okolic naszego miasta. Udało nam się rozpoznać niektóre postacie: Stanisław Małysa – późniejszy długoletni pracownik PSS „Społem”, kierownik restauracji „Astoria”; Zofia Komar z domu Koziara – późniejsza aktorka teatru amatorskiego przy PDK, J. Saniak – prowadził kiosk „Ruchu”, Stanisław Rzetelny, Czesław Sobaszek, Krystyna Kotowska z domu Szyszko, J. Kicińska z domu Bardyga, Julian Blicharz, Bronisław Chyl, Jan Strzałka. W centralnym miejscu stoi Józefa Złotkiewicz z Soli – tu jako muza i patronka powstańców.

Miejscem tego spektaklu był „Amfiteatr” na „Piaskach” – obecnie hala targowa. W środku siedzą twórcy spektaklu: pani Stefania Pękalska i pan Antoni Łagowski.

Kolejne zdjęcie z 1949 roku – pierwsza komunia św., uczniowie klasy II i III Szkoły Podstawowej nr 1 w Biłgoraju, w środku wychowawczyni pani Janina Dec i ksiądz Stanisław Malikowski z kościółka św. Jerzego. Od lewej stoją: Zbyszek Małek, (?), Janek Sawa, Józek Buczek, S. Koneczny, J. Obszyński, Józek Wolanin, M. Palikot, Antoś Wróblewski. Niżej stoją: Januszek Szcząchor, Gienek Kozak, M. Kłubko, Władek Sawa, Marian Kłosek, S. Słaby, W. Jabłoński, M. Szydłowski, Stefan Brodziak, Tadek Kuszaj. Siedzą: M. Gorczyca, Leszek Stępień, Leszek Wojtaszczyk, (?), Gienek Sadowski, Tolek Mateuszczyk, J. Lekan. Na dywaniku siedzą: S. Okoń, Kazik Szubiak, Grzesio Cybulski, Leszek Borowski i syn pani Decowej – do towarzystwa.

Następne zdjęcie z 5 sierpnia 1950 roku – pierwsze lata pracy Biłgorajskiego Przedszkola i znane wychowawczynie: pani A. Młynarczyk, H. Kasin, M. Kufel. Rozpoznane dzieci to: M. Wołowska, M. Mazur, H. Zabłotna, J. Padjasek, B. Grązio, Ela Morawska, Mirek Buliński, (?), (?), A. Grodzka, Jurek Kasin, (?), (?), Lusia Zakrzewska, Grażyna Ostrowska, Anka Skakuj, M. Szcząchor, Stasio Padjasek, Leszek Brzyski. Na dole: M. Malawska, Mirka Grodzka, Teresa Młynarz, Lilka Brzyska, Basia Markiewicz, Lilka Borowska, Romek Skrok, (?), (?), Ela Rutkowska, Zdzich Tarkowski, B. Król i Janusz Rutkowski.

Przedszkole mieściło się w nieistniejącym już budynku (strawił go pożar) przy ul. Nadstawnej. Przylegał do budynku różnych organizacji i stowarzyszeń.

Uczniowie Liceum Ogólnokształcącego w Biłgoraju na pierwszej zorganizowanej wycieczce szkolnej do Krakowa i Wieliczki (na zdjęciu plac na Wawelu). Wrzesień 1955 r.

W środku pedagodzy: pani J. Kucharska, pani W. Domino i pani J. Wąskowa. Pierwszy z lewej (w przysiadzie) znany obecnie polityk Henryk Wujec, trzeci, nieżyjący już prof. KUL-u Andrzej Wąsek. Dalej: Janusz Gurdziel, Krzysiek Wójcik, Grzesio Cybulski, Kazik Szubiak, Szczepan Tochman, Jurek Łatkiewicz i Zdzich Bełżek (z prawej).

Wycieczki należały do stałego programu szkoły. Jechaliśmy kolejką wąskotorową do stacji Zwierzyniec – Biały Słup. Tu przesiadaliśmy się na kolej szerokotorową i często z przesiadkami dojeżdżaliśmy do: Krakowa, Warszawy, Poznania na Targi Międzynarodowe, Gdyni(!).

Kolejna wycieczka. Tu są w większości maturzyści Liceum Ogólnokształcącego, którzy „załapali się” jesienią 1958 roku na wycieczkę do Zakopanego. Na tle wysokich Tatr i Giewontu pozują od lewej: pani K. Podgórska, wychowawczyni VII klasy Szkoły Podstawowej nr 2 oraz prof. Barbara Grządziela, w środku (w berecie) „chemik” prof. Jan Kołodziejczyk, obok niego obecny prof. UMCS Jan Mazur.

Zdjęcia te pochodzą z uroczystości pożegnalnych wspaniałego pedagoga, dyrektora Wawrzyńca Dyrki. W 1973 roku przeszedł on na emeryturę w wieku 73 lat. Na „wystawnym” przyjęciu w budynku starego Liceum Ogólnokształcącego spotkali się znani oficjele naszego miasta. Od lewej: dyrektor Liceum Ogólnokształcącego Mieczysław Wlaź, przemawia dyrektor Liceum dla Pracujących Wawrzyniec Dyrka, obok Janina Michalik, przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej Emilian Lipianin z małżonką, inż. Bronisław Bentkowski, pani Aniela Dudekowa i późniejsi dyrektorzy: Mieczysław Klimczak i Leon Iwańczyk (tyłem).

Trzon komitetów rodzicielskich stanowili notable biłgorajscy. Od prawej: Stanisław Grodzki, radca prawny, Józef Igras, dyrektor Biłgorajskiego Przedsiębiorstwa Remontowo-Budowlanego, Józef Zańko, prezes Spółdzielni Wytwórczo-Usługowej, Jan Łapiński, ZPDz „Bitra”. Dalej nauczyciele: Janina Romańska, rusycystka, Edward Pająk, dyrektor Liceum Pedagogicznego, jego małżonka Zdzisława, nauczycielka śpiewu i Józef Kozyra, długoletni nauczyciel biologii w LO.

Wspomnijmy tych, których już nie ma!

 

Kazimierz Szubiak