- Reklama -

- Reklama -

Początki biłgorajskiej kultury

- Reklama -

Długoletni burmistrz Biłgoraja Janusz Rosłan opisał to miasto jako miasto z charakterem lub miasto z duszą. Faktem jest, że położenie jest naszym niezaprzeczalnym atutem. Biłgoraj jest otoczony pięknymi lasami z czystym powietrzem i licznymi szlakami turystycznymi. Rozwijająca się infrastruktura zarówno w mieście jak i okolicznych miejscowościach sprzyja dobremu samopoczuciu i powoduje dumę mieszkańców naszego łabędziego grodu. A jak było? Urodziłem się na początku wojny i pamiętam zniszczone przez naloty bombowe i pożary ruiny śródmieścia i ulice z nawierzchnią, którą zwaliśmy "kocie łby". Biłgoraj powoli odradzał się ze zniszczeń i widocznego wokół zacofania.

W 1963 r. przystąpiono do budowy ratusza, którego wizerunek wywołał wiele kontrowersji. W 1966 r. powstał pomnik stanowiący "ozdobę" unikalnego w skali krajowej ratusza. Na pomniku jest napis: "Bohaterom – partyzantom, wojownikom o wolność i Polskę – młodzież". Projekt krakowskiego artysty Józefa Potempy i jego asystenta Jerzego Podkowy (z Krzeszowa) wykonali uczniowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej, której dyrektorem był znany z przedsiębiorczości Marian Ledwójcik (późniejszy dyrektor ZPDz "Mewa").

 

Mulawa wybory do 05.04.2024

Przemysł

W powojennej historii Biłgoraja można wyodrębnić dwa okresy rozwoju miasta. Pierwszy to lata 1957-1970. Tu pojawiają się nazwiska włodarzy miasta: Józef Dechnik, Emil Lipianin, Kazimierz Ludwik, Marian Zawadzki. Autorami "cudu gospodarczego" byli działacze: Aleksander Bełżek, Bronisław Bentkowski, Stanisław Bielakowski, Dominik Brzyski, Wacław Kwieciński, Andrzej Siek, a także Wawrzyniec Dyrka, Józef Szcząchor, Jan Markiewicz. W 1964 r. doszli młodzi, energiczni działacze gospodarczy: Mieczysław Kamiński, Stanisław Olszewski, Zbigniew Stepanów, Roman Dutko, Edward Łukasik, Ernest Futymski i inni. Najstarsze – duże zakłady pracy to: Spółdzielnia Włosiankarska (1948 r.), Zarząd Dróg Lokalnych (1957 r.), Zakłady Dziewiarskie "Mewa" (1960 r.), Zakłady Przemysłu Terenowego "Bitra" (1954 r.), Fabryka Mebli (1965 r.). Zakłady Metalowe (1978 r.) zatrudniały 450 pracowników i 800 chałupników – niedawno przestały istnieć. Długo by wymieniać. Wiele zakładów zniknęło z mapy przemysłowej Biłgoraja. Drugi okres rozwoju to lata 70. do 90.

 

Kultura

Dodaj szybkie ogłoszenie drobne na naszym portalu:

Ożywienie życia kulturalnego nastąpiło wraz z otwarciem Powiatowego Domu Kultury i kina "Związkowiec" 22 lipca 1950 r. Dyrektorem biłgorajskiego PDK był znany etnograf, działacz kultury Józef Sokołowski, po nim długie lata (do 1965 r.) Edmund Szubiak. Następni włodarze tego obiektu to: Józef Złotkiewicz, Janusz Bentkowski oraz Czesław Nizio – długoletni dyrygent orkiestry dętej jednej z najlepszych w kraju. Życie teatralne prowadziła ponad 20 lat reżyser Halina Prochowska. Organizatorami imprez z niezapomnianymi balami sylwestrowymi były: Anna Kassin i Michalina Krauz. Kino z widownią na 350 miejsc prowadził Bronisław Serafin przy aktywnej pomocy Janiny Knap, Bronisławy Dechnik i innych.

 

Bibliotekarstwo

Pierwsza komisja biblioteczna zaczęła działać już w 1945 r. Przewodniczącym był ks. kanonik Bronisław Kiełbasa, który włączył swój księgozbiór – ponad 1500 woluminów. Ponad 20 lat kierowała tą placówką Krystyna Muster, a później Mirosława Mroczkowska i Gabriela Szczypa. Dyrektorem biblioteki publicznej była Maria Stoczyńska, a później Jan Łysiak. Działalność instruktażowo-metodyczną prowadzono w 14 placówkach na terenie powiatu. Szczególnie aktywne były ośrodki kultury w Tarnogrodzie, Frampolu, Goraju i Józefowie. W zajęciach świetlicowych i ogniskach muzycznych pobierało naukę ponad 150 dzieci i młodzieży. Drugie tyle w Biłgoraju.

 

Muzeum

W 1966 r. utworzono Muzeum Biłgorajskie. Pierwszym dyrektorem był Janusz Bentkowski, a po nim Roman Sokal, który utworzył placówkę przemianowaną na Muzeum Rzemiosł Ludowych. W 1976 r. powstała jedyna w kraju ekspozycja sitarstwa w skansenie przy ul. Nadstawnej oraz zespół młyński. Zbiory z zakresu: historii sztuki, etnografii, archeologii oraz rzemiosł ludowych znalazły się w muzeum. Staraniem Towarzystwa Regionalnego, którym kierowali: Jerzy Markiewicz i Mieczysław Kamiński, powstała Izba Pamięci w Józefowie poświęcona poecie Mieczysławowi Romanowskiemu. Zabytki kultury materialnej ocalono dzięki aktywności byłego dowódcy – partyzanta AK – Konrada Bartoszewskiego "Wira" i zaprzyjaźnionego z nim dyrektora Romana Sokala. Warto dodać, że wykładowcami sesji naukowych Towarzystwa Regionalnego byli profesorowie uczelni lubelskich pochodzących z naszej biłgorajskiej ziemi: Andrzej Wąsek, Stanisław Grabias, Roman Tokarczyk, Jan Mazur i Janusz Solski. Niektórzy z nich aktywnie działają do chwili obecnej. O innych sukcesach w dziedzinie kultury i sportu napiszę w następnym wydaniu "NOWej Gazety Biłgorajskiej".

 

Kazimierz Szubiak

- Reklama -

Zostaw odpowiedź

Twoj adres e-mail nie bedzie opublikowany.

Nowa Gazeta Biłgorajska nie bierze odpowiedzialności za treść komentarzy.