Kościół pw. WNMP i Św. Trójcy w Biłgoraju – Z lotu ptaka (film)

Późnobarokowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP wybudowano w latach 1732-1755. Budowę rozpoczęto z fundacji ks. M. Pawłowicza kanonika zamojskiego (prezbiterium i zakrystia), zakończono zaś w 1755 r. dzięki pomocy finansowej właściciela Biłgoraja – generała artylerii Eustachego Potockiego. W 1778 r. kościół konsekrowano. Sam budynek kościoła w późniejszym czasie był kilkakrotnie remontowany bądź przebudowywany, m.in. w latach 1880-1883 rozebrano stary front kościoła i wymurowano nowy, dobudowując wówczas dwie wieże.

W okresie międzywojennym poprawiono front kościoła i wyburzono stojącą obok dzwonnicę. Kilkakrotnie też zmieniano elementy wnętrza świątyni (np. wymiana posadzki z drewnianej na terakotową, wymieniano zniszczone obrazy bądź całe ołtarze). We wrześniu 1939 r. podczas działań wojennych palił się kościół i plebania. Zniszczeniu uległo całe wnętrze kościoła – pozostały tylko mury. Ówczesny proboszcz i dziekan ks. Czesław Koziołkiewicz odbudował kościół już w 1942 r. (stan surowy). Po wojnie gruntowny remont przeprowadzono w 1975 r., a w 1980 odnowiono wnętrza. W ostatnich latach dokonano złoceń oraz odmalowano kościół z zewnątrz. Budynek jest murowany z cegły, otynkowany, późnobarokowy. W środku nawa dwuprzęsłowa z węższym prezbiterium. Wyposażenie kościoła jest powojenne. Ołtarze są drewniane, dopasowane do barokowego stylu świątyni. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Wniebowziętej z 1980 r. malowany przez s. Bernardę, sercankę i obraz przedstawiający Świętą Trójcę. Po bokach ołtarza usytuowane są 4 rzeźby: na dole św. Piotra i św. Pawła, na górze św. Jana od Krzyża i św. Wawrzyńca. W ołtarzach bocznych po stronie lewej obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Józefa, po prawej Przemienienia Pańskiego i św. Antoniego zaś w bocznej kaplicy ołtarz św. Mikołaja, który uznawany był za patrona sitarzy. Na chórze znajdują się 15-głosowe organy z 1957 r. W 1953 r. ufundowano 3 nowe dzwony. Chrzcielnica kamienna pochodzi z 1828 r. Ponadto w kruchcie pod chórem znajduje się zabytkowa tablica nagrobna jednego z właścicieli miasta Stanisława Nowakowskiego (z 1841 r.), szambelana ostatniego króla polskiego – Stanisława Augusta Poniatowskiego, fundacji jego córki Teresy, natomiast przy wejściu bocznym przy nawie od strony północnej – tablica upamiętniająca poległych w latach 1939-1945 żołnierzy Armii Krajowej z regionu biłgorajskiego. Nad wejściem bocznym – wyobrażenie pożaru miasta we wrześniu 1939 r. W kościele są jeszcze dwie tablice – jedna poświęcona ks. Józefowi Chmielewskiemu, który zginął w obozie koncentracyjnym w Dachau w 1941 r. i druga poświęcona ks. Czesławowi Koziołkiewiczowi, który odbudował kościół ze zniszczeń wojennych. Na ścianie przy wejściu do kościoła – tablica upamiętniająca pomordowanych na Rapach w 1944 r. Na cmentarzu przykościelnym są dwie zabytkowe figury – kamienna kapliczka z 1699 r. (najstarsza w mieście) i XIX-wieczny żelazny krzyż, ponadto dwa drewniane krzyże typu biłgorajskiego.

/muzeumbilgoraj.pl