I Marszałek Rzeczypospolitej Polskiej

Józef Klemens Piłsudski urodził się 5 grudnia 1867 r. (150 lat temu) w Zułowie pod Wilnem. Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej, w której pielęgnowano polskie tradycje i patriotycznego ducha. Ojciec i brat brali udział w powstaniu styczniowym w 1863 r. Dzięki guwernantkom opanował podstawy języka niemieckiego i francuskiego. Jego ulubioną lekturą była "Trylogia" H. Sienkiewicza. Mając 15 lat przyrzekł sobie, że zorganizuje powstanie i wypędzi Moskali. Majątki Piłsudskich liczyły 8 tys. ha. Zułów leżał przy historycznym trakcie napoleońskim, którym armia cesarska w 1812 r. podążała na Rosję.
Gdy w 1874 r. pożar strawił domostwo, rodzina przeniosła się do Wilna. Tu Piłsudski rozpoczął naukę w rosyjskim I Gimnazjum wileńskim, które uważał za katorgę. Pisał: "Nienawiść carskich urządzeń do ucisku wzrastała z każdym rokiem". Niebawem zetknął się z konspiracją studencką antycarskiej "Narodnej Woli". Planowali zamach na cara Aleksandra III. Przy trzeciej próbie został aresztowany i jako 20-letni spiskowiec skazany do twierdzy w Petersburgu, następnie zesłany na 5 lat katorgi we wschodniej Syberii, skąd zbiegł.
Od 1903 r. jako przywódca Polskiej Partii Socjalistycznej podkreślał swoje patriotyczne wychowanie wyrażone walką o niepodległość i wyzwolenie ojczyzny. Po pobycie we Lwowie i Krakowie osiadł w Warszawie. Tu związał się z Aleksandrą Szczerbińską działaczką PPS i POW o pseudonimie "Ola". Mieli dwie córki Wandę (1918 r.) i Jadwigę (1920 r.). Zamieszkali w Dworku Milusin w Sulejówku pod Warszawą. Wśród jego najbardziej zaufanych przyjaciół byli generałowie: Kazimierz Sosnkowski, Lucjan Żeligowski, Gustaw Orlicz-Dreszer, Bolesław Wieniawa-Długoszowski, Edward Rudz-Śmigły (marszałek), Walery Sławek. Wzorem dla "Ziuka" (tak najbliżsi nazywali Józefa Piłsudskiego) byli powstańczy dowódcy Litwy: Sierakowski, Narbutt, ksiądz Mackiewicz i ostatni dyrektor powstania Romuald Traugutt.
Po wybuchu I wojny światowej Piłsudski zmobilizował oddziały strzeleckie, tworząc w Krakowie I kompanię kadrową. W 1914 r. ruszyli z krakowskich Oleandrów w stronę Kielc, obalając po drodze rosyjskie słupy graniczne. Austriacy zgodzili się na utworzenie Legionów Polskich, które wzięły udział w bitwach na froncie galicyjskim. Arcyksiążę Fryderyk mianował Piłsudskiego brygadierem. W 1917 r. Piłsudski powiedział: "Nasza wspólna droga z Niemcami skończyła się, a Rosja to nasz wspólny wróg". Tego roku został aresztowany wraz z Sosnkowskim i osadzony w twierdzy Magdeburg. Do Warszawy przybył z 10 na 11 listopada 1918 r. Wówczas Rada Regencyjna powierzyła mu utworzenie rządu narodowego po porozumieniu z rządem ludowym w Lublinie.
Jako znakomity strateg w latach 1919-1920 toczył z bolszewikami walki zakończone pokojem w Rydze. Polska odzyskała wschodnią Galicję, a Piłsudski otrzymał buławę I Marszałka Polski. W latach 1926-1930 sprawował urząd premiera. Zapoczątkował okres rządów II Rzeczypospolitej zwany "sanacją" (z łaciny: "sanatio" – uzdrawianie). Jego rządy zmierzały do poprawy sytuacji państwa. Piłsudski sprawował władzę autorytarną i dążył do utrzymania dobrych stosunków z sąsiadami. Pakty o nieagresji z ZSRR w 1932 r. i Niemcami w 1934 r. Wzmacniały pozycję Polski wobec sojuszników i sąsiadów. Podczas gdy zwolennicy Józefa Piłsudskiego żarliwie go czcili, inni – Narodowa Demokracja – gardzili nim.
Józef Piłsudski jest bliski Zamojszczyźnie. W Zamościu był 4 razy. W 1920 r. odbył naradę z naczelnikiem atamanem Ukrainy Semenem Petlurą, którego wojska współdziałały z naszymi w działaniach militarnych wojny polsko-rosyjskiej.
Postać Marszałka upamiętnia pomnik w Soli. Napis głosi: "Józefowi Piłsudskiemu wskrzesicielowi Państwa Polskiego – społeczeństwo Soli". Pomnik wzniesiono w 1936 r. Zniszczony został w 1946 r. Odbudowany w 1990 r. do dziś stoi w pobliżu kościoła.
Kontynuatorem idei niepodległościowej jest obecnie Związek Piłsudczyków RP. Organizacja powstała przed 2 laty z inicjatywy znanego działacza społecznego, prezesa zarządu LOK w Biłgoraju płka Ryszarda Łuczyna. Obecność Piłsudczyków jest widoczna w uroczystościach patriotyczno-religijnych i państwowych w Biłgoraju. Aktywni działacze to: Kazimierz Schodziński, Stanisław Stec, Aleksander Bełżek, Mirosław Tujak, Jarosław Lipiec, Monika Buczko. Koło kultywuje idee Piłsudskiego.
 
Kazimierz Szubiak