Biłgoraj chciał być … województwem

Niepostrzeżenie minęła 50 rocznica powstania gmin, kiedy to 1 stycznia 1973 r. w miejsce dotychczasowych gromad powołane zostały g m i n y. Jak dotychczas w powojennej historii jest to najdłużej funkcjonująca jednostka administracyjna nieprzerwanie. Daty tej i wydarzenia tego nie należy mylić z rokiem 1989, od kiedy gminy otrzymały nową formułę samorządności. Wcześniej funkcjonujące gromady liczyły po kilka miejscowości o bardzo ograniczonych możliwościach finansowych. Rola ich w dużej mierze ograniczała się do poboru podatków, rozwiązywania lokalnych problemów. Możliwości inwestycyjne ograniczały się do zgłaszania takich potrzeb do powiatu, ewentualnie województwa. Kadra tych jednostek  wywodziła się z lokalnego społeczeństwa bez żadnego przygotowania zawodowego. Najczęściej były to osoby z wykształceniem podstawowym –  przypomina Edward Hacia.

Dopiero powstałe gminy 1 stycznia 1973 r zaczęły bazować na ludziach posiadających co najmniej średnie wykształcenie. Niemniej jednak część tych osób pomimo braku odpowiedniego wykształcenia przeszła do pracy w nowo powstałych gminach. Ponieważ wcześniej funkcjonujące gromady były małymi jednostkami, to wszyscy mieszkańcy jak też urzędnicy doskonale znali się.

W raju przeprowadzane były bardzo istotne reformy administracyjne, a mianowicie w 1975 roku zlikwidowane zostało województwo lubelskie. Dotychczas funkcjonowało 17 województw oraz wszystkie powiaty w tym powiat  biłgorajski. W to miejsce powołano 49 województw. Tak Zamość dla nas stał się województwem. O status województwa rywalizował również Biłgoraj, ale okazał się za mały, chociaż inne miasta wcale nie były aż tak duże. To dzisiaj Zamość jest znacznie większy, ale to w dużej mierze zasługa siedziby województwa w latach 1975-1999.

W 1999 powrócono do po poprzedniego podziału administracyjnego kraju, uwzględniając różne korekty i lokalne wnioski natomiast  g m i n y  pozostały niezmienione. Wkład obecnych gmin w rozwój lokalnych społeczności jest ogromny, a więc warto o tym fakcie pamiętać choćby z tego powodu. Zarówno powojenne gminy jak też gromady to były diametralnie różne jednostki.

(…)

Cały, bardzo ciekawy tekst o gminach powiatu biłgorajskiego, o planach Biłgoraja, ale też o zmianach administracyjnych na Ziemi Biłgorajskiej, w najnowszym papierowym wydaniu „Nowej Gazety Biłgorajskiej”.